مطالعۀ نمونه‏ هایی از پیکرک‏های سفالی زنان در ادوار سلجوقی و ایلخانی

نویسندگان

سیدهاشم حسینی

چکیده

پیکرک‏های گلی و سفالین زنان جزء نخستین آثار هنری بشر در اعصار پیش از تاریخ محسوب می‏شوند که ساخت آن‏ها با تغییراتی خاص تا دوران اسلامی نیز تداوم یافته است. پیکرک‏های سفالی مزبور، که گونه‏های مختلفی از تکنیک های ساخت و تزیین هنر سفالگری اسلامی را دربرمی گیرند، اغلب در شهرها و مراکز مهم سفالگری ایران ساخته شده اند. از مهم ترین ادوار ساخت این پیکرک‏ها می‏‏توان به ادوار سلجوقی و ایلخانی مقارن با قرون پنجم تا نهم هجری اشاره کرد که با توجه به منع ساخت پیکرک و مجسمه در دوران اسلامی‏، دلایل و انگیزه‏ها و نیز منابع الهام بخش ساخت این پیکرک‏ها در دوره‏های مزبور جای تأمل دارد. موضوع پژوهش کنونی بررسی و تحلیل تعدادی این پیکرک‏ها در کلیة ابعاد تکنیکی و مفهومی است. هدف اصلی مقاله، بررسی و شناخت مهم ترین ویژگی‏های پیکرک‏های سفالین مزبور به همراه طبقه‏بندی آن‏هاست. روش پژوهش انتخابی، با توجه به نوع موضوع و هدف، تلفیقی از روش های توصیفی، تاریخی، و مقایسه ای است. در همین زمینه، ده عدد از نمونه‏های شاخصِ پیکرک‏های سفالین زنان در ادوار سلجوقی و ایلخانی، فارغ از تعلق به سبک یا گونه‏ای خاص، از بین آثار موجود در موزه‏های مختلف داخلی و خارجی انتخاب و از منظرِ شیوة ساخت، تزیین، کاربرد، فرم، اهداف ساخت، منابع الهام بخش، و... بررسی، طبقه بندی، و تحلیل شده است. بنابر یافته‏های پژوهش، پیکرک‏های سفالی زنان در ادوار مزبور، به خصوص دورة سلجوقی، تحت تأثیر عوامل مختلفی ساخته شده‏اند که از جملة آن‏ها می‏توان به تأثیر سنت های هنری پیش از اسلام، تأثیر نظام قبیله ای، تأثیر برخی از شخصیت‏های زن ادبیات ایران، به علاوة تأثیر صور فلکی با نماد مؤنث اشاره کرد. همچنین توجه به نقش‏ها و کارکردهای زنان به جای تمرکز بر ویژگی‏های جنسیتی آن ها، از مهم ترین تفاوت‏های پیکرک‏های مزبور با نمونه‏های پیش از تاریخی است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

برخی عوامل مؤثر بر ارتکاب جرم زنان: مطالعه نمونه هایی از زنان در شهر اهواز

پژوهش حاضر عوامل مؤثر بر ارتکاب جرم را در بین زنان حاشیهنشین و زنان مجرم زندانی در اهواز بررسی میکند. زنانیکه در مناطق مرکزی )غیرحاشیهای( شهر زندگی میکنند به عنوان گروه گـواه در نظـر گرفتـه شـدهانـد. واحـد تحلیـلدراین تحقیق فرد بوده است و حجم نمونه شامل 200نفر از زنان عادی و مجرم بالای 18سال شهر اهواز است کـه بـااستفاده از شیوه نمونهگیری طبقهای انتخاب شدهانـد. در سـطح اسـتنباط...

متن کامل

The effect of cyclosporine on asymmetric antibodies and serum transforming growth factor beta1 in abortion-prone model of mice CBA/J x DBA/2

كچ ي هد فده و هقباس : ي ک ي طقس زورب للع زا اه ي ،ررکم ا لماوع تلاخد ي ژولونوم ي ک ا رد ي ن قم طققس عون ي وراد دقشاب ي س ي روپسولک ي ،ن ح لدم رد طقس شهاک بجوم ي ناو ي CBA/j×DBA/2 م ي تنآ ددرگ ي داب ي اه ي ان و راققتم TGF-β لماوع زا عت مهم يي ن گلماح تشونرس هدننک ي سررب روظنم هب رضاح هعلاطم تسا ي ات ث ي ر اس ي روپسولک ي ن م رب ي از ا ي ن تنآ عون ي داب ي س و اه ي اکوت ي ن TGF...

متن کامل

The Study of Stressful Factors in Clinical Education for Nursing Students Studying in Nursing and Midwifery College in Khorramabad

کچ هدي پ شي مز هني فده و : شزومآ لاب يني شخب ساسا ي شزومآ مهم و راتسرپ ي تسا . و هنوگ ره دوج لکشم ي شزومآ رد لاب يني ، آراک يي هدزاب و ا ني شزومآ زا شخب راچد ار لکشم م ي دنک . فده اب رضاح شهوژپ سررب ي لماوع سرتسا از ي شزومآ لاب يني رد وجشناد ناي راتسرپ ي هدکشناد راتسرپ ي و يامام ي ماـجنا داـبآ مرـخ تسا هتفرگ . شور و داوم راک : رضاح هعلاطم کي هعلاطم صوت يفي عطقم ي تسا . د...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
زن در فرهنگ و هنر

ناشر: مرکز مطالعات و تحقیقات زنان دانشگاه تهران

ISSN

دوره 5

شماره 3 2013

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023